W Chełmcach upamiętniono ks. Antoniego Ludwiczaka
W niedzielę 29 września upamiętniono w Chełmcach ks. Antoniego Ludwiczaka – wielkiego działacza społecznego i edukacyjnego, założyciela pierwszego uniwersytetu ludowego w Polsce, umęczonego w obozie koncentracyjnym, proboszcza parafii w Chełmcach w latach 1938 – 1939.
Wydarzenie rozpoczęła Msza święta której przewodniczył ks. Remigiusz Malewicz, rzecznik prasowy archidiecezji gnieźnieńskiej. Mszę świętą koncelebrował ks. Roman Płaczek, obecny proboszcz parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Chełmcach oraz ks. Janusz Popowski, wicedziekan dekanatu kruszwickiego i proboszcz parafii pw. św. Marka Ewangelisty w Polanowicach. Mszę świętą uświetniła Nadgoplańska Orkiestra Dęta z Kruszwicy oraz organista Krzysztof Kupidura. W imieniu organizatorów wydarzenia „Spacer Dziedzictwa” – Stowarzyszenia Edukacji i Rozwoju AMICUS oraz Nadgoplańskiego Uniwersytetu Ludowego – słowa podziękowania do wszystkich, którzy włączyli się w organizację i uczestniczyli w tym wydarzeniu skierowała prezes Stowarzyszenia Dorota Pronobis. Na zakończenie uroczystości w kościele wszyscy wspólnie zaśpiewali „Barkę”, którą na waltorni wykonał Filip Lebioda.
Po uroczystości w kościele nastąpił przemarsz do świetlicy wiejskiej w Chełmcach, gdzie odbył się koncert Nadgoplańskiej Orkiestry Dętej oraz część wspomnieniowa. W uroczystościach wzięła również delegacja mieszkańców z Gniezna i Dalek. „Spacer Dziedzictwa” odbył się w ramach projektu „Świadectwo pamięci. Ksiądz Antoni Ludwiczak” z Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Ksiądz Antoni Ludwiczak urodził się 16 maja 1878 roku w Kostrzynie Wielkopolskim. Był jednym z dziesięciorga dzieci Jana i Salomei. W latach 1900-1903 odbył studia teologiczne – najpierw w seminarium Poznaniu, a następnie w Gnieźnie. Święcenia kapłańskie otrzymał w Gnieźnie 15 grudnia 1903 roku. Potem był kolejno wikariuszem: w Lubaszu k. Czarnkowa, Buku, Ostrzeszowie i Ostrowie. W tych wszystkich środowiskach dał się poznać nie tylko jako duszpasterz, ale także jako aktywny animator życia kulturalno-oświatowego społeczności lokalnej. Urodzony w czasach zaborów, gdy dostęp do edukacji, zwłaszcza dla młodzieży wiejskiej, był bardzo ograniczony, ks. Ludwiczak podjął wyzwanie, by szerzyć wiedzę i umiejętności wśród tych, którzy mieli trudności z jej zdobywaniem. Jego największym osiągnięciem było założenie w 1921 roku pierwszego Uniwersytetu Ludowego w Polsce, który zlokalizowany był w Dalkach koło Gniezna. Działalność ta nie tylko wpłynęła na rozwój edukacji, ale także wzmocniła ducha patriotyzmu i tożsamości narodowej wśród młodzieży wiejskiej. Uniwersytet Ludowy w Dalkach był instytucją wyjątkową, z kadrą pedagogiczną i internatem – działał w dwóch cyklach: zimowym dla chłopców i letnim dla dziewcząt, z kursami trwającymi kilka miesięcy. Uczniowie zgłębiali polską historię, literaturę, a także nowoczesne techniki gospodarowania w rolnictwie. Jednym z najważniejszych elementów edukacji w Dalkach było wychowanie patriotyczne i religijne. Młodzież była kształtowana nie tylko na dobrych rolników, ale także na świadomych obywateli, gotowych do budowania i obrony ojczyzny.
W 1938 roku ks. Antoni Ludwiczak został mianowany proboszczem parafii w Chełmcach koło Kruszwicy. Było to dla niego nie tylko nowe wyzwanie duszpasterskie, ale także okazja do dalszego szerzenia idei edukacyjnych. Niestety, plany te zostały brutalnie przerwane przez wybuch II wojny światowej. 2 listopada 1939 roku został tam aresztowany przez Niemców i uwięziony w Inowrocławiu, skąd poprzez Świecie, Górną Grupę i Gdańsk trafił do obozu koncentracyjnego w Stutthofie. W kwietniu 1940 roku przetransportowany do obozu Sachsenhausen, w grudniu do Dachau, w maju 1942 roku wywieziono go stamtąd do Linzu, gdzie zakończył życie w hitlerowskiej komorze gazowej w zamku Hartheim 17 czerwca 1942 roku.
