Graboszewo: odkryto gotycką polichromię
W trakcie demontażu elementów ołtarza głównego w kościele pw. św. Małgorzaty w Graboszewie (dekanat strzałkowski), konserwatorzy odsłonili gotyckie polichromie na wschodniej ścianie prezbiterium. Odkryte malowidła rzucają nowe światło na czas powstania świątyni, który dotąd określano na drugą połowę XVI wieku.
Po poinformowaniu o odkryciu Delegatury WUOZ w Koninie, a następnie uzyskaniu stosownego pozwolenia na podjęcie prac konserwatorsko-restauratorskich przy wschodniej ścianie prezbiterium, przystąpiono do oczyszczenia powierzchni ściany z luźnych zabrudzeń powierzchniowych w obrębie polichromii za zapleckiem ołtarza głównego. Następnie, w celu odsłonięcia odkrytych reliktów malarstwa, usunięto wtórne przemalowania, po czym dokonano konsolidacji oryginału. Konserwatorzy dokonali również oceny stanu i stopnia zachowania przemalowanych partii malowideł są one czytelne, stosunkowo dobrze zachowane i nieprzemalowane.
Odkryte za zapleckiem ołtarza malowidła reprezentują wysoki poziom artystyczny i wstępnie należy je datować na koniec XIV lub początek XV w. Tematyka polichromii obraca się wokół życia i męczeńskiej śmierci Jezusa Chrystusa. Przedstawienia zakomponowano w dwóch strefach, złożonych z prostokątnych pól obwiedzionych bordiurą, na której znajdują się inskrypcje pisane minuskułą. W górnej strefie znajdują się, licząc od lewej, prawdopodobnie scena Narodzenia oraz scena z Chrystusem nauczającym w świątyni. Przedstawienie centralne zostało utracone na skutek wycięcia części desek ściany, które wykonano, by zrobić miejsce dla wnęki ołtarzowej. Kolejne przedstawienia górnej strefy to Chrzest Chrystusa oraz Kuszenie Chrystusa. W niższej strefie znajdują się: przedstawienie niezidentyfikowane – być może Judasz ze srebrnikami, śmierć Judasza przez powieszenie się, prawdopodobnie fragment sceny Pojmania (południowa część sceny niezachowana), prawdopodobnie Obnażenie z szat oraz ostatnie, nieczytelne przedstawienie. Już nawet pobieżna obserwacja polichromii pozwala na stwierdzenie, że mamy tu do czynienia z warsztatem dojrzałym, reprezentującym wysoki poziom artystyczny, co raczej wyklucza tezę, aby autorem przedstawień był jakiś warsztat lokalny.
Prace i badania, które do tej pory przeprowadzono przy odkrytych polichromiach stanowią początek działań. Poza podjęciem dalszych prac konserwatorskich w celu utrwalenia historycznych dekoracji gotyckich, należy także przeprowadzić badania historyczne i konserwatorskie, których celem będzie pełne rozpoznanie wartości zabytkowych, stanu zachowania i technologii dekoracji malarskich. Warto dodać, że odkrycie malowideł wydaje się o tyle istotne, że rzucają one nowe światło na czas powstania świątyni. Niewykluczone, że jest ona znacznie starsza, niż podają dotychczasowe źródła.
