Dzieła o. Efrema – wystawa i konferencja w Muzeum
„Zanurzony w pięknie” to tytuł wystawy i konferencji zorganizowanej 4 kwietnia w Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, poświęconej życiu i twórczości o. Efrema (Stanisława) Klawittera, cenionego rzeźbiarza, malarza i grafika, którego dzieła znajdują się także na terenie archidiecezji gnieźnieńskiej m.in. w Gnieźnie i Inowrocławiu.
O. Efrem Klawitter urodził się w 1894 r. w Kcyni w ówczesnym zaborze pruskim. W latach 1911-1914 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie oraz w szkole malarskiej u benedyktynów w Beuron w Bawarii. Podczas I wojny światowej los rzucił go na front francuski w szeregi armii pruskiej. Pod koniec wojny przeniesiono go do Wrocławia, co stanowiło karę za krytykę zniszczenia przez Niemców katedry w Reims. Okoliczności w jakich się znalazł wpłynęły na dalsze życie Stanisława Klawittera. Pod wpływem nowych znajomości wstąpił do zakonu Braci Mniejszych Kapucynów przyjmując imię zakonne Efrem Maria. Tam niemalże od razu służył swoim talentem jako autor projektu okładki do pierwszego numeru czasopisma „Rycerz Niepokalanej” (1922 r.). Popularny stał się jednak nieco później, gdy w roku 1928 wykonał rysunki do niezwykle znanych „Kwiatków św. Franciszka”. Ojciec Efrem większość swojego życia spędził w klasztorach w Belgii, Włoszech, Hiszpanii i Niemczech. Jego prace artystyczne rozsiane są po całej Europie. „Popiersie Matki”, „Św. Franciszek przed kapelanem” – to rzeźby znajdujące się w Rzymie. Z Antwerpii pochodzi rzeźba „Św. Franciszek głoszący kazanie do ptaków”. Szesnaście rzeźbionych płaskorzeźb, przedstawiających żywot św. Wojciecha na tle dziejów Polski, to dzieło wykonane dla katedry w Gnieźnie, podobnie jak pomnik kard. Edmunda Dalbora. W okresie międzywojennym spod jego ręki wyszedł również pomnik kard. Desire Merciera, tego samego, który udzielił mu święceń kapłańskich. Efrem Klawitter tworzył również obrazy religijne, w tym „Ekstazę św. Franciszka”. Po wielu latach pracy i służby na Zachodzie Europy, ojciec Efrem powrócił do kraju, miał już 71 lat. Jedną z ostatnich jego prac był projekt witraży do kościoła farnego w rodzinnej Kcyni. Według jego myśli powstało 6 witraży ze scenami z życia Pana Jezusa i Maryi. Rzeźby, rysunki, freski, akwarele, witraże Stanisława Klawittera najczęściej nawiązują do tematyki franciszkańskiej i religijnej. Dzieł ojca Efrema nie sposób wymienić w jednym miejscu, nie o to zresztą chodzi. Należy jednak podkreślić ich wyjątkowość i niezwykłe zaangażowanie artysty. Dużą rolę odegrała oczywiście wiedza zdobyta w benedyktyńskiej szkole malarskiej w Beuron. Tam nauczył się skupienia na tym, co jest ważne, a nie przypadkowe. Ta praktyka znalazła swoje wyraźne odbicie w stosowaniu tła i używaniu kolorów podstawowych. Efrem Maria Klawitter zmarł w 1970 r., został pochowany w krypcie warszawskiego kościoła kapucynów pw. Przemienienia Pańskiego przy ul. Miodowej.
Oryginalne dzieła artysty zaprezentowane zostały podczas otwartej w poniedziałek wystawy i będzie je można oglądać w Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej do końca kwietnia. Jest wśród nich m.in. wielkoformatowy portret kard. Augusta Hlonda oraz niewielka akwarela przedstawiająca ołtarz z figurą bł. Stanisława z klasztoru w Kcyni. Oprócz tego w katedrze gnieźnieńskiej wystawione zostały plansze drukowane współcześnie, które przybliżą dzieła artysty wszystkim, którzy w tych dniach odwiedzą bazylikę i zechcą się przy nich zatrzymać.
Ekspozycji towarzyszyła konferencja z prelekcjami znawców życia i twórczości o. Efrema. Drogę życiową twórcy przybliżył zebranym o. Tomasz Płonka OFMCap. Siostra Natanaela Wiesława Błażejczyk ze Zgromadzenia Sióstr Felicjanek omówiła jedno z dzieł zakonnika – witraże w kościele pw. św. Józefa w Inowrocławiu. Działania artystyczne o. Klawittera w katedrze gnieźnieńskiej zreferował z kolei jej kustosz i proboszcz ks. inf. Jan Kasprowicz, a Justyna Makarewicz z Urzędu Miejskiego w Kcyni opowiedziała o śladach pozostawionych przez artystę w rodzinnej Kcyni. Na koniec dzieła o. Efrema w zbiorach Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej przedstawiła Katarzyna Tomczak-Nawrat, kustosz i z-ca dyrektora placówki.
W wydarzeniu uczestniczył Prymas Polski abp Wojciech Polak, bp Radosław Orchowicz oraz prezydent Gniezna Tomasz Budasz. Obecni byli również m.in. duchowni i pracownicy instytucji centralnych.
