Dziś bł. Bogumiła

Kierował metropolią gnieźnieńską przez 12 lat. Później złożył rezygnację i został pustelnikiem. ,,Mąż pełen cnót i wiedzy… wyróżniający się dobrymi obyczajami, pełen szlachetności umysłu” – pisał o nim mistrz Wincenty Kadłubek. Nie przypuszczał, że pisze o przyszłym błogosławionym.

Kadłubek najprawdopodobniej znał Bogumiła i miał okazję naocznie przekonać się o jego uczoności i dobrych manierach. Nie podzielił się jednak z potomnymi żadnymi informacjami na temat jego rodziny i wykształcenia. Wiadomo, że Bogumił pochodził z rycerskiego rodu Leszczyców i że urodził się około 1135 roku w pobliżu wsi Koźmin k. Turku. Nie wiadomo jak wyglądało jego dzieciństwo i wczesna młodość. Zapewne sumiennie zdobywał wykształcenie. Później wstąpił do klasztoru cystersów, ale o okolicznościach tego wydarzenia niewiele wiadomo. Pewnym jest natomiast, że w 1186 roku, a więc w wieku mniej więcej 50-51 lat został powołany na arcybiskupa poznańskiego, a rok później, po śmierci Zdzisława, na arcybiskupa metropolitę gnieźnieńskiego.

Niewiele jest informacji na temat publicznej i wewnątrzkościelnej działalności arcybiskupa Bogumiła. W materiałach źródłowych zachowały się informacje, że na początku swoich rządów przekazał dochody z kilkunastu wsi należących do metropolii gnieźnieńskiej na rzecz utworzenia nowego opactwa cysterskiego w Sulejowie. Podarek w postaci dochodów z trzech innych wsi ofiarował także opactwu cysterskiemu w Łeknie, gdzie swego czasu opatem był Boguchwał – być może brat Bogumiła lub jego bliski krewny. Arcybiskup Bogumił podjął się także niezwykle trudnej i delikatnej misji pogodzenia księcia Kazimierza Sprawiedliwego z księciem Mieszkiem Starym. Niestety bez powodzenia. W 1198 roku do Polski przyjechał legat papieski, kard. Piotr. To na jego ręce Bogumił, po 12 latach sprawowania urzędu arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego, złożył rezygnację. Miał wówczas ponad 60 lat. Pragnął ciszy, spokoju i odosobnienia. Przeniósł się do rodzinnego Dobrowa, gdzie na wyspie rzeki Warty założył sobie pustelnię. Spędził w niej ostatnie lata życia modląc się, poszcząc i odprawiając Mszę św. dla okolicznej ludności. Zmarł w pierwszych latach XIII stulecia, przypuszczalnie w 1204 roku i został pochowany w Dobrowie.

Kult arcybiskupa-pustelnika rozwinął się w XIII wieku i z czasem był coraz żywszy. Uciekano się do Bogumiła, by uprosić szczęśliwy połów ryb, zdrowie dla najbliższych, albo inwentarza. W XVI wieku cześć oddawali mu już nie tylko mieszkańcy Wielkopolski, ale także Warmii, a nawet Bułgarii. Rozpoczęto starania o zatwierdzenie kultu Bogumiła przez Stolicę Apostolską. W 1625 roku ruszył proces kanoniczny, przerwany później z powodu różnych perturbacji m.in. zniszczeniem księgi cudów, która nieszczęśliwie spłonęła. Nowy proces otwarto dopiero w 1908 roku. Trwał 17 lat, do maja 1925, kiedy to papież Pius XI oficjalnie przyznał Bogumiłowi tytuł błogosławionego i wyznaczył 10 czerwca na dzień patronalny. Jego świątobliwość Paweł VI ogłosił go natomiast wraz z bł. Jolentą patronem archidiecezji gnieźnieńskiej. Warto dodać, że bł. Bogumił patronuje także archidiecezji poznańskiej oraz diecezji włocławskiej.

B. Kruszyk 

„Arcybiskupi gnieźnieńscy” – J. Korytkowski
,,Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski” – ks. K. Śmigiel

Fot. Wyobrażenie bł. Bogumiła na dzwonie jego imienia stojącym przed katedrą gnieźnieńską