Jubileusz sakry abp. Józefa Kowalczyka
Arcybiskup senior Józef Kowalczyk – emerytowany arcybiskup metropolita gnieźnieński, pierwszy powojenny nuncjusz apostolski w Polsce, obchodzi w tym roku 25-lecie sakry biskupiej. Uroczystości odbędą się w niedzielę 26 października w Gnieźnie. Do udziału zaprasza obecny Prymas Polski abp Wojciech Polak.
„Chcemy podziękować za życie i posługę ks. arcybiskupa Józefa Kowalczyka i jednocześnie chcemy przed Bogiem dziękować za niego samego. Za jego odpowiedź na kapłańskie powołanie i biskupie posłanie i za wszelkie dobro jakie się dzięki niemu dokonało. Także za to dobro, które dokonało się przed ćwierćwieczem w relacjach między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską. Posługa nuncjusza apostolskiego w Polsce, przeprowadzona w jej ramach reforma struktur administracyjnych Kościoła w Polsce to wielki pomnik, który pozostaje po pierwszym po wojnie nuncjuszu apostolskim w Polsce” – mówił na konferencji metropolita gnieźnieński.
Jak poinformowano na zorganizowanej 16 października konferencji prasowej głównym punktem jubileuszowych uroczystości będzie Msza św. dziękczynna sprawowana w niedzielę 26 października w katedrze gnieźnieńskiej o godzinie 15.00. W Eucharystii uczestniczyć będą polscy biskupi z nuncjuszem apostolskim w Polsce abp. Celestino Migliore na czele. Po wspólnej modlitwie odbędzie się koncert dedykowany Jubilatowi. Wystąpi Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Łukasza Borowicza. W organizację obchodów włączyło się również Urząd Miasta Gniezna. Z ćwierćwiecze biskupiej posługi abp Kowalczyk podziękuje także 18 października w rodzinnych Jadownikach Mokrych.
Abp senior Józef Kowalczyk urodził się 28 sierpnia 1938 roku w przysiółku Jadownik Mokrych, Dębowe Domy. W 1956 roku rozpoczął studia i formację duchową w Wyższym Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie. Święcenia kapłańskie przyjął 14 stycznia 1962 z rąk biskupa warmińskiego Józefa Drzazgi. Pierwsze doświadczenia duszpasterskie zdobywał jako wikariusz w parafii pw. Świętej Trójcy w Kwidzynie. W kolejnym roku został skierowany na studia specjalistyczne w Rzymie. Wyjechać jednak nie mógł, gdyż władza ludowa odmówiła mu paszportu. Rozpoczął więc studia w zakresie prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po uzyskaniu paszportu w 1965 roku kontynuował studia na Wydziale Prawa Kanonicznego słynnego Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego. W Rzymie ukończył też kurs kanonicznej praktyki administracyjnej przy Kongregacji Soboru (dzisiaj kongregacja Kleru) i w 1967 roku podjął współpracę z Sekretariatem Generalnym Synodu Biskupów w Rzymie. Uczęszczał także do studium przy Tajnym Archiwum Watykańskim, które ukończył z dyplomem archiwisty. W 1968 roku uzyskał tytuł doktora prawa kanonicznego. W tym samym roku rozpoczął Studium w Rocie Rzymskiej, zakończone tytułem adwokata Roty Rzymskiej. W 1969 roku podjął pracę w Kongregacji ds. Dyscypliny Sakramentów. W tym czasie stawiał także pierwsze kroki w watykańskiej dyplomacji.
W 1978 roku, dwa dni po wyborze kard. Karola Wojtyły na papieża, otrzymał misję tworzenia Sekcji Polskiej Sekretariatu Stanu. W tym samym roku został mianowany przewodniczącym Komisji ds. Publikacji pism Karola Wojtyły sprzed powołania go na Biskupa Rzymu. Funkcję tę pełnił aż do 2000 roku. Jako kierownik Sekcji Polskiej Sekretariatu Stanu brał udział w licznych zagranicznych pielgrzymkach Ojca Świętego Jana Pawła II. Po wznowieniu w 1989 roku stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i Polską Rzeczpospolitą Ludową został mianowany nuncjuszem apostolskim w Polsce i podniesiony do godności arcybiskupa tytularnego Heraklei. Święcenia biskupie przyjął 20 października 1989 roku w Bazylice św. Piotra z rąk papieża Jana Pawła II. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa: Fiat voluntas Tua (Bądź wola Twoja). W czasie swojej misji doprowadził do przywrócenia ordynariatu polowego Wojska Polskiego w 1991 roku oraz przygotował całościową reorganizację kościelnych struktur administracyjnych w Polsce, która dokonała się bullą Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae populus, z dnia 25 marca 1992 roku. Jej mocą erygowano 8 nowych metropolii i 13 nowych diecezji oraz rozwiązano unię personalną między archidiecezjami gnieźnieńską i warszawską. W 1996 roku Jan Paweł II utworzył również metropolię bizantyńsko-ukraińską (greckokatolicką) w Polsce, w której skład weszła archidiecezja przemysko-warszawska oraz nowoutworzona diecezja wrocławsko-gdańska, a wprowadzenie tych decyzji w życie zlecił nuncjuszowi apostolskiemu w Polsce. Kolejne dopełnienie reformy strukturalnej Kościoła miało miejsce w 2004 roku i polegało na ustanowieniu dwóch nowych diecezji (bydgoskiej i świdnickiej) oraz jednej nowej metropolii (łódzkiej). Zakończenie zaś tej reformy miało miejsce 18 grudnia 2009 roku, gdy tytuł Prymasa Polski powrócił do arcybiskupów gnieźnieńskich durante munere. Abp Józef Kowalczyk jako nuncjusz apostolski w Polsce negocjował tekst umowy konkordatowej i 28 lipca 1993 roku podpisał Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską. Wymiany dokumentów ratyfikacyjnych dokonano w Watykanie 25 marca 1998 roku i miesiąc później konkordat wszedł w życie.
Abp Józef Kowalczyk zakończył misję nuncjusza apostolskiego w Polsce w 2010 roku. Pełnił ją przez niemal 21 lat – to najdłuższy staż nuncjusza w jednym kraju. 8 maja 2010 roku został mianowany arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim Prymasem Polski. Ingres do katedry gnieźnieńskiej odbył 26 czerwca 2010 roku.
BK
Fot. J. Andrzejewski
