Kard. Wyszyński cd: aresztowanie i uwięzienie

Kard. Wyszyński najpierw jako kleryk, a potem młody ksiądz usłyszał od swojego rektora słowa, które na zawsze zapadły mu w pamięć i okazały się prorocze: „(…) wielu przejdzie przez więzienie” – mówił w 1920 roku ks. Bogdański, a 18 lat później kazał swojemu wychowankowi gotować się do „ciężkiej i odpowiedzialnej drogi”.

25 września 1953 roku prymas Wyszyński położył się spać dość wcześnie. Miał za sobą wyczerpujący dzień. Rano odprawił Mszę św. i wygłosił konferencję w warszawskim seminarium duchownym. Potem uczestniczył w akademii z okazji inauguracji nowego roku akademickiego dla kleryków. Po zakończeniu tych uroczystości udał się na zebranie delegatów Referatu Powołań Kapłańskich, które zakończyło się wskazaniem głównych kierunków pracy na najbliższy rok. Na obiad wrócił do domu na ul. Miodową. Wieczorem miał odprawić Mszę u św. Anny. Tego dnia przypadało wspomnienie św. Władysława z Gielniowa, patrona Warszawy. Popołudniu usiadł więc do kazania, które wieczorem miał wygłosić. Jako motyw przewodni wybrał prawdę. Już raz tego dnia o niej mówił. Rano we wspólnocie seminaryjnej tłumaczył wychowawczą wartość prawdy w życiu. Teraz u św. Anny miała to być prawda wewnętrzna człowieka Bożego. Tak, jakby przeczuwał, że za prawdę przyjdzie mu zapłacić cenę więzienia. „Nigdy bodaj kościół nie był tak wypełniony (…) Cisza panowała wzorowa” – zanotował później w swoim dzienniku zanim położył się spać. Ale zasnąć nie zdążył.

O aresztowaniu i uwięzieniu kard. Stefana Wyszyńskiego napisano i powiedziano wiele. Sam prymas relacjonował te niełatwe dla niego chwile w codziennych notatkach, które ukazały się drukiem jako „Zapiski więzienne”, i które publikowane są także w „Pro memoria”, wielotomowym wydawnictwie jego dziennika, który prowadził systematycznie od 1948 do 1981 roku i na którego publikację zezwolił dopiero 30 lat po swojej śmierci. Są wśród nich relacje z codziennych spotkań, opisy, spostrzeżenia, uwagi na temat wydarzeń i ludzi. Słuchacze w Gnieźnie i Wągrowcu, a także czytelnicy „Przewodnika Katolickiego” mają okazję poznać je w części podczas wykładów ks. prof. Bogdana Czyżewskiego, który co miesiąc przybliża kolejne etapy życia Prymasa Tysiąclecia w wykładach stanowiących owoc jego badań naukowych z zakresu teologii i historii Kościoła. Grudniowe spotkanie w Gnieźnie poświęcone było aresztowaniu i trzem latom uwięzienia kard. Wyszyńskiego, które – jak zauważył ks. Czyżewski – nawet dziś nazywane jest niekiedy „izolacją” czy „odosobnieniem” jak to określała komunistyczna władza i pilnujący prymasa strażnicy „w cywilu” w liczbie od dwudziestu do trzydziestu.

więcej w Przewodniku Katolickim na 19 i 26 grudnia.