Łekno: ołtarz boczny po renowacji

Po zakończeniu trwających kilka lat prac konserwatorskich i restauratorskich przy ołtarzu głównym z kościoła parafialnego pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Łeknie (pow. wągrowiecki), parafia podjęła działania przy kolejnym obiekcie zabytkowym – ołtarzu bocznym w kaplicy pw. św. Józefa, która pełni funkcję nowej zakrystii. Prace przy ołtarzu zostały już zakończone i odebrane przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

W przeszłości ołtarz poddano wielokrotnym pracom renowacyjnym, które w większości sprowadzały się do przemalowania całości. Nakładane w ich trakcie warstwy malarskie w niczym nie nawiązywały do charakteru oryginalnych warstw malarskich i złoceń. W trakcie badań i prac przeprowadzonych w minionym roku ustalono, że ołtarz najpewniej został zestawiony wtórnie z elementów pochodzących z różnych okresów. Znajdujący się w nastawie obraz „Święta Rodzina” pochodzi z II poł. XVIII w., a obraz „Matka Boska z Dzieciątkiem” w zwieńczeniu datujemy na około 1640 r.

Decyzja o tym, w którym kierunku poprowadzić realizowane przy ołtarzu prace została podjęta w trakcie pośredniej komisji konserwatorskiej, przeprowadzonej przy udziale konserwatora zabytków wykonującego prace oraz pracowników Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu, już po wykonaniu badań stratygraficznych i częściowym usunięciu wtórnych warstw malarskich. Z uwagi na dużą trudność w usuwaniu zaprawy kredowo-klejowej, która okazała się być ściśle związana z oryginalną temperową dekoracją, zdecydowano o rekonstrukcji wystroju malarskiego architektury ołtarza. Rekonstrukcja ta jednak nie była przypadkowa, wykonano ją na podstawie odkrywek. Jednocześnie, mimo trudności technologicznych, udało się odsłonić i wyeksponować oryginalną warstwę malarską na jednym z uszaków. W przypadku obrazów komisja podjęła decyzje o konieczności zdjęcia płócien z desek, na których były naklejone i umieszczeniu ich na krosnach. Skurcz drewna wynikający z pracy tego materiału doprowadził do sfalowania płótna. Ponadto, żerujące w drewnie owady zaczęły uszkadzać także obraz, o czym świadczyły otwory wylotowe w warstwie malarskiej.

Źródło: Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Fot. Marta Dworniczak, parafia w Łeknie