Muzeum AG: 170 zabytków dostępnych cyfrowo
Dobiega końca kolejny etap programu digitalizacji zabytków Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej. W zbiorach placówki znajdują się bezcenne artefakty z kielichem św. Wojciecha i tzw. kielichem koronacyjnym na czele. Dzięki digitalizacji można je obejrzeć dosłownie z każdej strony, nie ruszając się sprzed monitora.
„Zabezpieczać, opracowywać, udostępniać i przekazywać cenne zbiory kolejnym pokoleniom to misja wpisana w pracę każdego muzealnika, dlatego nie dziwi, że tego rodzaju prace są realizowane również w naszym muzeum” – mówi dyrektor placówki Bartosz Przybyła. Jak wyjaśnia, w 80% program digitalizacji zabytków Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej dofinansowany został ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kultura Cyfrowa 2024. 20% dopłaciła archidiecezja gnieźnieńska. Prace rozpoczęły się w 2020 roku i właśnie dobiega końca ich piąty etap.
„W sumie zdigitalizowanych zostało ponad 170 obiektów. Efekt prac zobaczyć można na naszej stronie internetowej www.wzgorzelecha.pl w zakładce „cyfrowe zbiory”. Oprócz imponujących skanów 3D, pozwalających oglądać obiekty praktycznie z każdej strony, udostępniamy również wysokiej jakości fotografie. Oprócz najcenniejszych zabytków ruchomych znajdujących się na co dzień w muzealnych salach obejrzeć można także XII-wieczne Drzwi Gnieźnieńskie, które były jednym z kluczowych obiektów zdigitalizowanych w roku ubiegłym. Podczas tegorocznej edycji takim obiektem jest srebrny relikwiarz św. Wojciecha z 1662 roku z katedry gnieźnieńskiej” – informuje Bartosz Przybyła.
Jak wygląda proces digitalizacji? To przede wszystkim skanowanie i fotografowanie. W przypadku relikwiarza św. Wojciecha zrobiono to w czasie trwającej renowacji konfesji św. Wojciecha (złotego baldachimu, pod którym relikwiarz stoi). Na czas prac został on zdjęty z cokołu i zabezpieczony. W przypadku innych zdigitalizowanych zabytków – kielichów, rzeźb, paramentów liturgicznych, a nawet szat, praca odbywała się w muzealnych salach.
„Wygląda to tak, że naszą salę konferencyjną o powierzchni około 100 m kwadratowych, zamieniamy na olbrzymi warsztat pracy przedzielony ruchomymi ściankami na cztery odrębne pracownie. W dwóch z nich pracują specjaliści używający najwyższej klasy skanerów. Są to skanery przystosowane do pracy na eksponatach muzealnych, ich światło nie niszczy cennej struktury zabytkowej. W dwóch kolejnych wydzielonych pracowniach odbywa się fotografowanie obiektów. Trzecim etapem, chyba najtrudniejszym, jest tak zwana postprodukcja czyli praca z pozyskanym już cyfrowym materiałem. Ten etap odbywa się w studiu producenta i polega na uzyskaniu cyfrowego modelu zabytku i nałożeniu na niego struktury kolorystycznej. To w tym momencie powstaje znany nam model 3D. Na samym końcu dodajemy metadane, czyli informacje o zabytku, o miejscu jego powstania, dacie powstania i wielu innych. Dodatkowo większość z tych informacji nagrywamy w studiu dźwiękowym po to, aby z naszego materiału mogły skorzystać również osoby niedowidzące” – tłumaczy dyrektor Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.
Zdigitalizowany zbiór to kluczowe zabytki dla misji gnieźnieńskiej placówki. Prezentują one zarówno historię Gniezna, jak i Kościoła w Polsce od najdawniejszych czasów. Jest wśród nich niezwykle cenny kielich św. Wojciecha i dwa kielichy Dąbrówki, w tym reliefowy zwany „koronacyjnym”. Jest także pierścień abp. Jakuba Świnki, „ojca chrzestnego zjednoczonego Królestwa Polskiego”, który w 1295 roku koronował w katedrze w Gnieźnie Przemysław II, a w 1300 Wacława II zwanego Czeskim. Zabytki te, podobnie jak Drzwi Gnieźnieńskie z romańskiej katedry koronacyjnej, mają nie tylko ogromną wartość historyczną, ale nabierają szczególnego znaczenia w kontekście przyszłorocznej 1000. rocznicy pierwszych koronacji królewskich w Gnieźnie.
Fot. Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej
