Proces o nieważność małżeństwa – nowa instrukcja
Wraz z Adwentem w archidiecezji gnieźnieńskiej zaczęła obowiązywać instrukcja dot. badania przedprocesowego, która ma być pomocą dla księży proboszczów i wszystkich, którzy z racji pełnionych funkcji spotykają się z małżonkami żyjącymi w separacji lub po rozwodzie, którzy poddają w wątpliwość ważność ich małżeństwa sakramentalnego i pragną uregulować swój status w tym zakresie.
Jak wyjaśnia autor instrukcji, ks. dr Przemysław Grzybowski, referent prawa sakramentalnego Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie i sędzia diecezjalny, instrukcja jest odpowiedzią na zalecenia papieża Franciszka, który w Liście Apostolskim Mitis Iudex Dominus Iesus zreformował kanony dotyczące procesu małżeńskiego. Chodzi o małżonków, którzy po zawarciu małżeństwa kanonicznego zerwali wspólnotę życia, żyją w separacji, rozwiedli się, zawarli nowe małżeństwo cywilne, a pragną uregulować swój status na forum kościelnym, często jednak nie wiedzą od czego zacząć i gdzie się zgłosić. Zmiany wprowadzone przez papieża Franciszka ułatwiają im dostęp do instytucji i osób, które pomogłyby w rozwiązaniu problemu. Przy czym mają one na celu – co papież wielokrotnie podkreśla – przyspieszenie i uproszczenie procedury, a nie promowanie nieważności małżeństwa.
Wprowadzona instrukcja określa i reguluje zasady proceduralne, które od dnia 28 listopada br. obowiązują w tym zakresie w archidiecezji gnieźnieńskiej. Jak tłumaczy ks. Grzybowski, chodzi o ułatwienie dostępu do procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
„Mówiąc krótko osoby poddające w wątpliwość ważność małżeństwa sakramentalnego lub przekonane o jego nieważności, zanim zgłoszą się do Trybunału Metropolitalnego, powinny udać się do swojego księdza proboszcza na rozmowę duszpasterską czyli ową konsultację przedprocesową. Rozmowa ta ma służyć rozeznaniu ich sytuacji oraz ewentualnej pomocy w przygotowaniu wniosku do sądu czyli skargi powodowej. Jeśli pojawiłyby się trudności, przeszkody, niemożność ze strony księdza proboszcza udzielenia pomocy w przygotowaniu tej skargi, wówczas może on to zadanie zlecić innemu księdzu lub przekierować do jednego z rejonowych referentów prawnych, którzy w tym właśnie celu zostali ustanowieni przez arcybiskupa gnieźnieńskiego” – wyjaśnia ks. Grzybowski.
Kapłan podkreśla jednocześnie, że badanie duszpasterskie czyli przedprocesowe, a więc rozmowa z proboszczem jest dobrowolna. Wierny ma prawo z niej skorzystać, ale nie musi. Może udać się bezpośrednio do referenta prawnego, a nawet sam przygotować i złożyć skargę powodową w sądzie kościelnym. Wzory i konieczne informacje dostępne są na stronie internetowej naszej archidiecezji w zakładce Instytucje/Trybunał. Jeśli wierny chce, może także skorzystać z pomocy pełnomocnika, prawnika świeckiego.
Instrukcja trafiła już do księży proboszczów wszystkich parafii archidiecezji gnieźnieńskiej.
Więcej nt. procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa w rozmowie z ks. Przemysławem Grzybowskim w numerze Przewodnika Katolickiego AG na niedzielę 12 grudnia.
