Prymas dialogu – premiera w Gnieźnie

Po premierze warszawskiej 3 października przyszedł czas na Gniezno. W środę 9 października w Kolegium Europejskim odbył się pokaz filmu dokumentalno-biograficznego o abp. Henryku Muszyńskim pt. „Prymas dialogu – in Verbo Tuo”.

Film w reżyserii Andrzeja Machnowskiego przybliża postać arcybiskupa seniora począwszy od wczesnego dzieciństwa, poprzez lata wojenne, seminarium w Pelplinie, zagraniczne studia i pracę naukową aż po posługę biskupią – najpierw we Włocławku, a potem w Gnieźnie jako arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i wreszcie Prymasa Polski. Osoba i dorobek abp. Muszyńskiego przedstawione są w kontekście jego wielkiej miłości – Biblii, początkowo – jak sam przyznaje – z pasją studiowanej, a później odkrytej jako „codzienny pokarm”. Osobistymi wspomnieniami z tego okresu dzieli się nie tylko sam bohater filmu, ale także jego brat i współpracownicy. Obraz przybliża zarówno znane z biogramów fakty, jak i niepublikowane ciekawostki jak choćby to, że zdając maturę w czasach stalinowskich Henryk Muszyński, by uzyskać świadectwo dojrzałości – choć myślał o seminarium – w podaniu napisał, że wybiera się do Wyższej Szkoły Handlu Morskiego. Albo to, że zgłaszając się do seminarium był 82 kandydatem. Zapytany przez rektora dlaczego przyszedł tak późno odpowiedział, że nie mógł się zdecydować. Usłyszał na to: „takich tu nie potrzebujemy”. Niekonwencjonalnie rozpoczął też swoją posługę kapłańską – nie od wikariatu, ale od „kapelanowania” biskupowi.

Druga przestrzeń intelektualnej, duszpasterskiej i dyplomatycznej aktywności abp. Muszyńskiego to dialog. Film ukazuje jego zasługi w obszarze najpierw dialogu polsko-niemieckiego, następnie polsko-żydowskiego i chrześcijańsko-żydowskiego, wreszcie dialogu ekumenicznego, a w ostatnich latach dialogu z Kościołem prawosławnym. Refleksjami na ten temat dzielą się m.in. naczelny rabin Polski Michael Schudrich, kard. Reinhard Marx, przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Pöttering, kard. Stanisław Dziwisz, abp Alfons Nossol oraz abp. Stanisław Gądecki, który przyznaje, że to właśnie współpraca z abp. Muszyńskim w Gnieźnie przygotowała go do kierowania archidiecezją poznańską. Dokument jest również świadectwem historycznych wydarzeń, których abp Muszyński był nie tylko uczestnikiem, ale także współtwórcą i gospodarzem m.in. pielgrzymek papieskich i Zjazdów Gnieźnieńskich. Film podejmuje też trudny temat oskarżeń abp. Muszyńskiego o współpracę z aparatem bezpieczeństwa PRL. Sam abp Muszyński odrzuca te oskarżenia, powołując się m.in. na ocenę ze strony Episkopatu. Wyraża nadzieję, że jego świadectwo jest bardziej wiarygodne od słów tych, którzy go inwigilowali.

Po seansie odbyła się krótka rozmowa z udziałem arcybiskupa seniora, w której oprócz podziękowań dla twórców filmów i organizatorów spotkania, wyraził wdzięczność wobec swoich rodziców, wspominając ze wzruszeniem ich miłość, troskę, wiarę i przykład, jaki dawali dzieciom w codziennym, wydawałoby się zwykłym życiu. „Przez długi czas tego nie dostrzegałem, uważałem, że to takie zwyczajne i oczywiste. Dziś widzę, jak bardzo było to wszystko wyjątkowe” – przyznał abp senior Henryk Muszyński.

B. Kruszyk KAI
Fot. B. Kruszyk