Rocznicowa wystawa w Muzeum AG

W ramach tegorocznych uroczystości świętowojciechowych w Muzeum Archidiecezjalnym w Gnieźnie otwarta została wystawa poświęcona przypadającym w tym roku rocznicom m.in. ingresu kard. Wyszyńskiego i pielgrzymki Jana Pawła II. W niedzielę ekspozycję, podobnie jak wszystkie zabytki Wzgórza Lecha, można było zwiedzić bezpłatnie.

Wystawa „Wydarzenia z życia kościoła gnieźnieńskiego i miasta Gniezna w perspektywie rocznic” przypomina o czterech ważnych faktach w dziejach pierwszej stolicy Polski.

Dwieście lat temu – w maju 1819 roku, stolicę prymasów dotknęła tragedia. W wyniku wielkiego pożaru spaliła się znaczna jej część. Układ, a w dużej części także wygląd centrum miasta, niemalże niezmieniany od  czasów lokacji w pierwszej połowie XIII wieku, odszedł bezpowrotnie w przeszłość. Zaledwie kilka obiektów przetrwało pożogę, a miasto jakie powstało w wyniku odbudowy, w niewielkim stopniu przypominało dotychczasowe.

Sto lat temu – w sierpniu 1919 roku, odbył się w Gnieźnie zjazd biskupów polskich. Pomimo, że biskupi wcześniej spotykali się w wolnej już Warszawie, to w Gnieźnie zjazd odbył się w składzie pełnym, obejmującym tereny całej Polski z obszaru wszystkich trzech zaborów.  Zebrani na zjeździe biskupi w liście do Benedykta XV podkreślali, że zebrali się u grobu św. Wojciecha, fundamentu metropolii gnieźnieńskiej, do której przyłączona jest godność prymasa Polski. Nawiązując do przedrozbiorowej tradycji biskupi zrywali z wymuszonym przez zaborców zakazem używania tego tytułu. Było to zarówno wynikiem i jednocześnie częścią procesu odzyskiwania przez Polskę niepodległości.

Siedemdziesiąt lat temu – w lutym 1949 roku, odbył się ingres abp. Stefana Wyszyńskiego, dotychczasowego biskupa lubelskiego do katedry gnieźnieńskiej. Nowo mianowany Prymas Polski objął rządy nad najstarszą polską metropolią. Nie był to łatwy czas dla Kościoła w Polsce. Narastały ingerencje władz państwowych w sprawy Kościoła. Coraz częściej dochodziły informacje o aresztowaniu biskupów i księży. Prymas nieustępliwie bronił Kościoła. Do władz państwowych skierował słynny memoriał, w którym mówi, że w obliczu krzywd, jakich doznaje Kościół w Polsce, nie można dalej iść na ustępstwa. Przeczuwał, że i jemu grozi niebezpieczeństwo.

Czterdzieści lat temu – w czerwcu 1979 roku, z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha przybył papież Jan Paweł II. Pielgrzymka ta była istotnym krokiem ku wolności Polski, była bowiem początkiem końca władzy komunistycznej w naszej Ojczyźnie. Papież wzmocnił ducha narodu, wlał w serca ludzi odwagę.  Ilekroć znajdujemy się tutaj, mówił wówczas Jan Paweł II o Gnieźnie, musimy widzieć na nowo otwarty wieczernik Zielonych Świąt. I musimy słyszeć mowę praojców, w której zaczęły być przepowiadane wielkie dzieła Boże.

Na wystawie zobaczyć można zachowane dokumenty, zdjęcia, naczynia i szaty liturgiczne oraz inne pamiątki przywołujące ducha powyższych wydarzeń. Eksponaty pochodzą z zasobów gnieźnieńskiego Oddziału Archiwum Państwowego w Poznaniu, Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie oraz Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej.

Podczas otwarcia wystawy zaprezentowany został także wydany przez Pocztę Polską znaczek ze św. Wojciechem, wyemitowany w serii „Patroni Polski”, który 27 kwietnia trafił do obiegu. W inauguracji ekspozycji udział wzięli m.in. Prymas Polski abp Wojciech Polak i biskup pomocniczy gnieźnieński Krzysztof Wętkowski.

B. Kruszyk KAI/Muzeum AG
Fot. J. Andrzejewski, B. Przybyła