Święto patronalne Wydziału Teologicznego UAM
W uroczystość św. Stanisława, Biskupa i Męczennika, głównego patrona Polski, w Akademii Lubrańskiego w stolicy Wielkopolski odbyła się Międzynarodowa Konferencja pt. „Między prawem a łaską. Teologiczno-kanoniczna perspektywa Roku Jubileuszowego”. Sympozjum zostało zorganizowane z okazji święta św. Wojciecha – patrona Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
„Święto Wydziału Teologicznego UAM jest okazją, by wznieść dziękczynienie do Boga i pod adresem ludzi za dziedzictwo wielowiekowej tradycji pielęgnowania depozytu wiary i przekazywania jej następnym pokoleniom” – powiedział abp Zbigniew Zieliński, metropolita poznański i Wielki Kanclerz Wydziału Teologicznego UAM, podczas Mszy św., której przewodniczył w poznańskiej katedrze, będącej kościołem jubileuszowym.
W modlitwie, która poprzedziła sympozjum, uczestniczyli abp Wojciech Polak, metropolita gnieźnieński, prymas Polski, a także bp kaliski Damian Bryl, bp bydgoski Krzysztof Włodarczyk, poznański biskup pomocniczy Grzegorz Balcerek, bp Romuald Kujawski, biskup senior brazylijskiej diecezji Porto Nacional, ks. prof. Mieczysław Polak, dziekan Wydziału Teologicznego UAM, profesorowie i wspólnota akademicka Wydziału Teologicznego UAM oraz klerycy i osoby życia konsekrowanego.
„Główni patroni Polski, św. Wojciech i św. Stanisław, jednoczą nas dzisiaj na wspólnym dziękczynieniu za nauczanie teologii w Poznaniu od tysiąca już lat” – zauważył na początku Eucharystii ks. kan. prof. UAM dr hab. Maciej Szczepaniak, prodziekan Wydziału Teologicznego UAM.
W homilii abp Wojciech Polak zwrócił uwagę, że święto Wydziału Teologicznego jest okazją do wdzięczności za twórczą pracę, a powołaniem teologa jest przekształcanie znaków czasów w znaki nadziei.
„Święto Wydziału Teologicznego jest okazją do podziękowania za twórczą i scalającą pracę, a jednocześnie – ponieważ jesteśmy w Roku Jubileuszowym – do przypomnienia nam wszystkim, że również powołaniem teologa jest – idąc za wskazaniami bulli jubileuszowej – przekształcanie znaków czasu w znaki nadziei” – mówił abp Wojciech Polak. Przywołując soborową konstytucję „Gaudium et spes”, metropolita gnieźnieński zaznaczył, że „teologia, aby rodziła nadzieję, sama musi «promieniować światłem nadziei, podtrzymując ją jak pochodnię, która nigdy nie gaśnie, aby wspierać i ożywiać nasze życie»”.
Prymas Polski przekonywał, że „krytyczna i jednocześnie scalająca rola teologii może dopomóc w odkrywaniu zasadniczego sensu i ostatecznego celu ludzkiego życia, bo to przecież Kościół, także poprzez badania i pracę teologiczną – jak przypomniała nam to już soborowa konstytucja Gaudium et spes – «jest zobowiązany do badania znaków czasu i ich interpretowania w świetle Ewangelii, tak aby w sposób dostosowany do każdego pokolenia mógł odpowiedzieć na odwiecznej pytania ludzi o sens życia doczesnego i przyszłego oraz o ich wzajemną relację»”.
Metropolita gnieźnieński zwrócił uwagę na przenikanie się dwóch wielkich tradycji, których szczególnym wyrazem są dwie pieśni: Bogarodzica i Gaude, Mater Polonia. Przywołując refleksję Jana Pawła II, zawartą w książce „Pamięć i tożsamość”, zaznaczył, że Bogurodzica „należy w jakiś szczególny sposób do tradycji gnieźnieńskiej w polskiej kulturze, tradycji Wojciechowej, o tyle ta druga wyrosła wraz z kultem św. Stanisława”. „Przenikanie się – mówiąc za Janem Pawłem II – wszystkich tych wymienionych do tej pory przez nas tradycji, widzimy dziś także tutaj, w Poznaniu, obchodząc patronalne Święto Wydziału Teologicznego” – przekonywał prymas Polski.
Metropolita gnieźnieński zwrócił uwagę, że święto Wydziału Teologicznego „przypomina o jednoczącej roli teologii i naszej posługi teologicznej”. Nawiązując do czytanego dziś fragmentu Ewangelii św. Jana o Dobrym Pasterzu wskazał, że różnica, „jaka istnieje między pasterzem a najemnikiem, polega właśnie na tym, że skutkiem pracy pierwszego z nich, a więc życia i pracy dobrego pasterza jest scalanie, zbieranie, jednoczenie, przygarnianie czy wręcz – jak słyszeliśmy – cierpliwe przyprowadzanie do owczarni, gdzie będą go słuchać i nastanie jedna owczarnia i jeden pasterz”.
„Skutkiem zaś postępowania każdego najemnika jest rozproszenie owiec, jest zagubienie, jest niepewność, jest strach i lęk owczarni, a nawet wręcz pogubienie i takie zatracenie, które może skończyć się w konsekwencji utratą życia” – mówił abp Wojciech Polak.
Na zakończenie Eucharystii abp Zieliński życzył władzom Wydziału, pracownikom i studentom, aby „pogłębianie wiedzy przekładało się na pogłębianie wiary, a to przekładało się na wzrost miłości i nadziei”.
Po Mszy św. uczestnicy konferencji zgromadzili się w Akademii Lubrańskiego, gdzie rozpoczęło się uroczyste sympozjum.
Abp Zbigniew Zieliński w słowie wstępu, życzył zgromadzonym, by święto Wydziału Teologicznego UAM „było bogate w otwarcie się na Tego, który jest inspiracją do pogłębiania wiedzy teologicznej, i otwarcia na drugiego człowieka”.
Ks. prof. Mieczysław Polak, dziekan Wydziału Teologicznego UAM, zapraszając zebranych do udziału w drodze naukowej refleksji, zaznaczył, że jest ona „drogą jubileuszowej nadziei, gdyż nadzieja jest obecna w sercu każdego człowieka jako pragnienie i oczekiwanie dobra, nawet jeśli się nie wie, co przyniesie ze sobą jutro”.
Prof. Zbyszko Melosik, prorektor UAM, w swoim wystąpieniu zauważył, że „konferencje naukowe służą dzieleniu się z wynikami badań i refleksji naukowych, ale także są one źródłem pogłębieniu współpracy naukowej oraz tworzeniu wspólnot akademickich, również i na poziomie międzynarodowym”.
Podkreślił, że Wydział Teologiczny UAM „tworzy bardzo pogłębioną i bogatą wspólnotę akademicką”, łączy „znakomicie badania naukowe z nauczaniem, refleksję teoretyczną z praktyką i misją społeczną”, zawiera w sobie „szlachetne i wielowiekowe tradycje, ale także tak skutecznie potrafi odpowiadać na współczesne wyzwania, z odwagą wchodząc w przyszłość”. „To wydział wiarygodny, odpowiedzialny i kreatywny, urzeczywistniający najwyższe standardy. Pełen akademickiego doświadczenia, wyznaczonego przez biografię znakomitych profesorów, ale także pełen pasji również i młodszej kadry oraz studentów, jak również głęboko zaangażowany w relacje z otoczeniem społecznym” – mówił prof. Z. Melosik.
Wykład pt. „Jubileusz i oczekiwania mesjańskie w Judaizmie Drugiej Świątyni” zaprezentowała prof. Cayetana Heidi Johnson, hiszpańska badaczka specjalizująca się w archeologii biblijnej, językach starożytnych oraz literaturze judeochrześcijańskiej i klasycznej. Na Universidad Eclesiástica San Dámaso w Madrycie wykłada m.in. język hebrajski i aramejski oraz archeologię biblijną. Prowadzi badania archeologiczne w Ziemi Świętej.
Dr Ugo Taraborelli, specjalista od historii Penitencjarii Apostolskiej, jednego z najstarszych Trybunałów Kurii Rzymskiej do spraw forum wewnętrznego i odpustów, przedstawił referat pt. „Jubileusze czasu Renesansu w optyce Penitencjarii Apostolskiej (1450-1525)”.
Przedłożenie pt. „Etyczne implikacje jubileuszu: Przegląd papieskich bulli ogłaszających lata święte od 1825 do 2025 roku” zaprezentował ks. dr Marco Panero, profesor Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego w Rzymie, ekspert w dziedzinie filozofii moralnej, inspirowanej myślą św. Tomasza z Akwinu i konsultor Penitencjarii Apostolskiej.
Uczestnicy sympozjum wysłuchali też wykładu o odpustach ex thesauro Ecclesiae jako darze łaski w ujęciu kanonicznym, który wygłosił o. dr Robert Leżohupski z Wydziału Teologicznego UAM. Do 2023 roku był on oficjałem Trybunału Penitencjarii Apostolskiej, aktualnie jest sędzią trybunału kościelnego Wikariatu Państwa Miasta Watykan, gwardianem klasztoru franciszkanów w Poznaniu oraz rektorem tamtejszego kościoła i sanktuarium.
Liturgista specjalizujący się w teologii liturgii i historii liturgii oraz w józefologii, ks. prof. UAM dr hab. Dariusz Kwiatkowski omówił w swoim przedłożeniu teologiczne treści Jubileuszowego Roku Nadziei.
Wydział Teologiczny ustanowiono na Uniwersytecie Poznańskim w 1919 r., ale nie rozpoczął on wówczas działalności. W 1973 r. Stolica Apostolska wyraziła zgodę na utworzenie Papieskiego Wydziału Teologicznego w Poznaniu, a w 1998 r. – na ponowne włączenie i ponowne ustanowienie fakultetu na Uniwersytecie. W konsekwencji 29 czerwca 1998 r. Senat UAM podjął uchwałę o utworzeniu Wydziału Teologicznego, a Umowa pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski a Rządem Rzeczypospolitej Polskiej z 30 listopada 1998 r. uregulowała jego status prawny.
Na Wydziale Teologicznym UAM studiują alumni kilku seminariów duchownych (diecezji poznańskiej, gnieźnieńskiej, kaliskiej i bydgoskiej oraz księży chrystusowców, misjonarzy oblatów Maryi Niepokalanej i misjonarzy Świętej Rodziny) oraz osoby świeckie. Wydział prowadzi studia magisterskie z teologii na specjalności kapłańskiej, biblijnej i teologii praktycznej oraz katechetyczno-pastoralnej. Na Wydziale można też podjąć cieszące się dużym zainteresowaniem studia I i II stopnia z dialogu i doradztwa społecznego. Doktoranci prowadzą badania naukowe w ramach Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UAM.
