Temat: dialog międzyreligijny

W ramach projektu habilitacyjnego, który realizuje ks. Piotr Halczuk, w dniach 19-24 sierpnia na Uniwersytecie w Wiedniu, zorganizowane zostało szkolenie dla 11 katechetów – 6 katechetek, 1 katecheta i 2 księży z archidiecezji gnieźnieńskiej oraz 2 katechetki z diecezji bydgoskiej. Tematem był dialog międzyreligijny.

Szkolenie składało się z następujących części: duchowej – codzienna Msza św. w kaplicy sióstr dominikanek w Wiedniu oraz modlitwa indywidualna w różnych momentach dnia; wspólnotowej – wspólny wyjazd uczestników szkolenia busem z Gniezna, wspólne posiłki, wspólne zwiedzanie Wiednia; intelektualnej – wykłady prowadzone przez zaproszonych gości oraz ks. Piotra Halczuka; ludzkiej (społeczno-religijnej) – spotkania z przedstawicielami religii monoteistycznych oraz refleksyjnej – rozmowy i dyskusje uczestników. Powyższe części wskazały jednocześnie uczestnikom szkolenia konkretne zasady, które winny być przestrzegane, wchodząc w perspektywę dialogu międzyreligijnego. Należą do nich: konieczność zakorzenienia w własnej wierze (zwłaszcza płaszczyzna duchowa, choć niewątpliwie ważną rolę odgrywa również wiedza religijna); doświadczenie aspektu wspólnotowego, charakteryzującego wszystkie religie monoteistyczne (p. wspólnotowa); spoglądanie na judaizm i islam z perspektywy katolika, uczennicy i ucznia Chrystusa, szukając tego, co łączy oraz tego, co różni, w duchu wzajemnego poszanowania; otwartość w spotykaniu przedstawicieli innych religii oraz dostrzeganiu tego, co piękne u „innych” oraz wewnętrzne skonfrontowanie usłyszanych treści, a także wymiana myśli i spostrzeżeń między uczestnikami szkolenia. Oczywiście punktem wyjścia dla niniejszych rozważań było przypomnienie biblijnej prawdy o Bogu jedynym, który inicjuje dialog z człowiekiem, stwarzając go na swoje podobieństwo, czyli jako uzdolnionego do podejmowania dialogu: z Bogiem, z innymi (w tym z światem) oraz z samym sobą.

Potrzebę bycia w dialogu międzyreligijnym, czy też rozumienia nauczania religii w szkole jako przygotowania do dialogu międzyreligijnego, ukazano na podstawie kluczowych dokumentów: Nostra aetate – deklaracji Soboru Watykańskiego II z 1965 r. o stosunku Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich, Dabru Emet – żydowskiego oświadczenia na temat chrześcijan i chrześcijaństwa z 2000 r. oraz Jednakowe słowo dla nas i dla was – listu 138 uczonych i zwierzchników muzułmańskich do przywódców chrześcijaństwa z 2007 r. Naturalnie, podejmując niniejszą tematykę, nie można było pominąć osoby oraz całej spuścizny św. Jana Pawła II, który poprzez trwanie w dialogu z Jezusem Chrystusem, wchodził w dialog z współczesnym człowiekiem, nie tylko katolikiem, czy chrześcijaninem, ale także Żydem, muzułmaninem i innymi. Bardzo wymagającym i dyskusyjnym okazał się moment dostrzegania punktów stycznych między judaizmem, chrześcijaństwem i islamem, a także moment ukazywania istniejących różnic oraz właściwego mówienia o nich.

Uczestnicy szkolenia odwiedzili świątynie powyższych wielkich religii monoteistycznyc. W kościele katolickim pw. św. Józefa (polskim) na Kahlenbergu spotkali się z ks. Romanem Krekorą, który będąc proboszczem austriackiej par. pw. św. Tomasza w Nussdorf, pełni także funkcję rektora kościoła na Kahlenberu. Kapłan opowiedział o historii tego wyjątkowego miejsca oraz o funkcjonowaniu parafii w Austrii. W głównej synagodze Wiednia czekał na nich główny rabin Arie Folger, który ukazał charakterystyczne cechy dla współczesnej wiedeńskiej gminy Żydów oraz z Sabine Schwitz, Żydówką, która oprowadziła po synagodze i przedstawiła w pigułce historię wiedeńskiej gminy żydowskiej. W głównym meczecie Wiednia, gdzie znajduje się również Muzułmańskie Centrum Wiednia goście z Polski mieli okazję porozmawiać z pracownikiem centrum Nadim, który oprowadził po meczecie i centrum oraz ukazał to, co w islamie najważniejsze. Oprócz tego uczestnicy odwiedzili jedną z buddyjskich świątyń w Wiedniu.

Wykłady prowadzili także: emerytowany profesor uniwersytecki Martin Jaeggle, teolog i pedagog religijny, który mówił o potrzebie otwartości na inne religie, ukazując różnorodność nie jako problem, ale jako bogactwo; dominikanka, dr Katharina Deifel, która mówiła o wspólnej płaszczyźnie porozumienia dla wszystkich ludzi, bez względu na religijną przynależność. Uczestnicy szkolenia mieli również możliwość zobaczenia kościołów, wyróżniających się pod względem architektury oraz wewnętrznego wystroju: Stephan Csernohorszky, który oprowadził uczestników po kościele pw. św. Karola Boromeusza w Wiedniu, ukazując wpływy muzułmańskie i reformacyjne oraz „muzyczne zapotrzebowanie”) na architekturę oraz wygląd kościoła; Ludwig Fischer, który oprowadził grupę po kościele w Pulkau.

Patronat nad szkoleniem, które zostało przeprowadzone za zgodą Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie, objęła Fundacja Pastorales Forum, która przyznała ks. Piotrowi stypendium na projekt habilitacyjny. Organizatorem szkolenia był ks. Piotr Halczuk, który m.in. przez ostatnie dwa lata w tym celu podejmował podyplomowe studia magisterskie na Uniwersytecie Donau w Krems „Dialog międzyreligijny. Spotkanie wyznawców judaizmu, chrześcijaństwa i islamu”. Jego przedsięwzięcia były i cały czas są wspierane przez siostry dominikanki w Wiedniu, u których mieszka i którym duszpastersko posługuje.

źródło, fot: ks. Piotr Halczuk