Triduum Paschalne TRANSMISJE
Zapraszamy do uczestnictwa w liturgii Triduum Paschalnego w katedrze gnieźnieńskiej. Wszystkie celebracje będziemy transmitować online. To niejako jedna liturgia rozciągnięta na trzy dni. By nie przyjść za późno i zarazem nie wyjść przed końcem trzeba zacząć od Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek i wytrwać przynajmniej do błogosławieństwa na zakończenie Wigilii Paschalnej.
WIELKI CZWARTEK
Msza św. Krzyżma
Msza św. Wieczerzy Pańskiej
Wieczorna Msza św. w Wielki Czwartek stanowi dziękczynienie za ustanowienie Eucharystii. Liturgia ma bardzo uroczysty i pełen symboli charakter. Po raz pierwszy, po wielkopostnej przerwie, rozbrzmiewa hymn „Chwała na wysokości Bogu”, śpiewany przy biciu w dzwony i dzwonki, które już za chwilę zamilkną, zastąpione aż do Wigilii Paschalnej żałobnymi kołatkami. Po homilii następuje obrzęd umycia nóg dwunastu mężczyznom zwany po łacinie „mandatum”. Czyni to główny celebrans na pamiątkę gestu Jezusa z Ostatniej Wieczerzy, jako przykład wzajemnej miłości i jednocześnie znak służebnej misji Kościoła. Warto dodać, że czynność tą wprowadzono około 649 roku w hiszpańskim Toledo. Przez długi czas celebrować ją mogli tylko biskupi i opaci. Obecne miejsce w liturgii obrzęd ten zyskał stosunkowo niedawno, bo po reformie z 1955 roku, a jego obecny kształt ustalono w czasie Soboru Watykańskiego II. Po komunii następuje przeniesienie Najświętszego Sakramentu do tzw. „Ciemnicy”, czyli ołtarza wystawienia, który symbolizuje uwięzienie Jezusa. Znakiem tego jest także ogołocony ołtarz, z którego zdjęte zostają obrus i świece. Dawniej, w starożytnych bazylikach, ołtarze burzono dosłownie, aby je w Wielką Sobotę odbudować.
WIELKI PIĄTEK
Liturgia Męki Pańskiej
Wielki Piątek to dzień Krzyża. Razem z Wielką Sobotą stanowią jedyne dni w roku, kiedy nie sprawuje się Eucharystii. W kościołach trwa adoracja Najświętszego Sakramentu i sprawowane jest nabożeństwo Drogi Krzyżowej, często o godzinie 15.00, bo około tej godziny, wedle przekazu Ewangelii, Jezus skonał. Wieczorna Liturgia Męki Pańskiej rozpoczyna się w ciszy. Później, w liturgii słowa słuchamy przejmującego opisu Męki Pańskiej wg św. Jana, a następnie adorujemy Krzyż, którego ramiona celebrans kolejno odsłania ogłaszając: „Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”, na co wierni odpowiadają: Pójdźmy z pokłonem”. Adoracja krzyża to centralny moment wielkopiątkowej liturgii. Jej początki sięgają IV wieku, kiedy to w Jerozolimie oddawano cześć odnalezionemu przez cesarzową Helenę Drzewu Krzyża Świętego. Przez długie godziny biskup trzymał relikwię w ręku, a wierni, podchodząc w niekończącej się procesji składali na niej pocałunek. Po adoracji Krzyż ustawiony zostaje w miejscu widocznym dla wszystkich. Tego dnia przyklękamy przed nim, jak przed Najświętszym Sakramentem. Liturgię Wielkiego Piątku kończy procesja z Najświętszym Sakramentem do Grobu Pańskiego, która odbywa się przy dźwięku kołatek. Najświętszy Sakrament umieszczony zostaje przy Grobie lub na specjalnym tronie, w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem, który symbolizuje całun, jakim owinięto ciało zmarłego Chrystusa. Tego dnia obowiązuje nas ścisły post.
WIELKA SOBOTA
Wigilia Paschalna
Wieczorna lub nocna Wigilia Paschalna to najbardziej uroczysta liturgia w całym roku, przynależąca już do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Źródła podają, że sprawowano ją już w połowie II wieku n.e. Była wówczas trwającą kilka godzin celebracją, podczas której katechumeni otrzymywali chrzest i bierzmowanie, a następnie, ubrani w białe szaty na znak nowego życia w Chrystusie, przystępowali do Eucharystii. Obecnie Wigilia Paschalna rozpoczyna się po zapadnięciu zmroku. Rozpoczyna ją Liturgia Światła. Celebrans na zewnątrz kościoła święci ogień, od którego następnie zapala paschał – woskową święcę symbolizującą zmartwychwstałego Chrystusa. Na paschale kapłan żłobi znak krzyża, wypowiadając słowa: „Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Amen”. Umieszcza na świecy również pięć czerwonych gwoździ symbolizujących rany Chrystusa oraz aktualną datę. Następnie paschał wnoszony jest do nieoświetlonego kościoła, a wierni zapalają od niego swoje świece. Tej nocy po blisko pięćdziesięciu dniach powraca uroczysty śpiew „Alleluja”. Po liturgii Słowa celebrans dokonuje poświęcenia wody, która przez cały rok służyć będzie przy udzielaniu sakramentu chrztu. Wigilia Paschalna kończy się Eucharystią i procesją rezurekcyjną, która często przenoszona jest także na niedzielny ranek.
Niedziela Wielkanocna
