Żerniki: pamięci ks. Bronisława Echausta
W Żernikach odbyły się 1 września gminne obchody 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej, podczas których na budynku szkoły odsłonięto tablicę upamiętniającą proboszcza miejscowej parafii, powstańca wielkopolskiego, społecznika i kronikarza lokalnej społeczności ks. Bronisława Echausta.
Uroczystości rozpoczęły się przy remizie strażackiej, skąd delegacje przeszły na miejscowy cmentarz, gdzie na grobach powstańców wielkopolskich zapalono znicze. Następnie przy pomniku na żernickim Rynku złożono kwiaty, oddając hołd mieszkańcom pomordowanym w czasie II wojny światowej, modląc się dalej przy kościele pw. Narodzenia NMP za wszystkich poległych i zmarłych.
Centralna cześć uroczystości odbyła się przy szkole podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich, gdzie zgromadziła się lokalna społeczność, zaproszeni goście, przedstawiciele miejscowych władz, poczty sztandarowe, dzieci i młodzież oraz duchowni. Głównym punktem obchodów było odsłonięcie dwóch tablic upamiętniających Wawrzyńca Speiera, powstańca wielkopolskiego, uczestnika wojno polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej oraz ks. Bronisława Echausta, miejscowego proboszcza, społecznika, powstańca wielkopolskiego i kronikarza XIX-wiecznych Żernik.
„Mając 32 lata przybył do Żernik, które właśnie wtedy utraciły prawa miejskie i natychmiast wziął się do pracy. W swojej wspaniałej kronice zapisywał zarówno duże, jak i małe wydarzenia z życia Żernik i okolic. Zanotował m.in. ile rodzin opuściło swoje domy i wyjechało do Ameryki, wymienił ich nazwiska. Odnotował również śmierć swojej mamy, Pauliny. Warto zauważyć, że jego kronikarskie zapiski sprzed 1886 roku są zapisem ustnego przekazu jednego z mieszkańców Żernik, którego rodzina mieszkała tu od przeszło 200 lat” – mówił ks. Janusz Błachowiak, kapłan archidiecezji gnieźnieńskiej i syn żernickiej parafii, fundator tablicy, pracujący w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej.
Kapłan podkreślił również zasługi ks. Echausta dla zachowania polskości w czasach kulturkampfu, czyli działań antykościelnych, politycznych i ideologicznych prowadzonych przez zaborcę pruskiego w celu wyrugowania polskości.
„Z jego kronikarskiego przekazu dowiadujemy się o poczynaniach zaborcy, który miał na celu zniemczenie dzieci i młodzieży oraz usunięciu języka polskiego z urzędów państwowych i samorządowych. To dzięki staraniom rodziców żernickich dzieci wspartych przez ks. Echausta dzieci katolickie mogły na nowo zacząć uczyć się po polsku. W okresie kulturkampfu, w 1892 roku, ks. Echaust wziął udział w spotkaniu założycielskim Towarzystwa św. Wojciecha w Żernikach, a w czerwcu 1894 roku zasiadał w komitecie organizacyjnym drugiego walnego wiecu polsko-katolickiego na zabór pruski, który odbył się w Poznaniu” – przypomniał ks. Janusz Błachowiak.
Druga odsłonięta tablica poświęcona jest Wawrzyńcowi Speierowi, również powstańcowi wielkopolskiemu, uczestnikowi wojny polsko-bolszewickiej oraz kampanii wrześniowej, którego wnuk podziękował wszystkim za pamięć o dziadku. Postać Wawrzyńca krótko przypomniała również dyrektor szkoły Maria Woźniak Czuboni.
Poświęcenia tablic dokonał ks. Rafał Chmielewicz, proboszcz parafii w Żernikach i wicedziekan dekanatu damasławskiego. Odsłonięcia tablicy ks. Echausta dokonali: ks. Janusz Błachowiak oraz krewni upamiętnionego kapłana Halina Echaust i Robert Echaust.
Ks. Bronisław Echaust urodził się 10 marca 1834 roku w Józefinowie (powiat wyrzyski). W czerwcu 1859 roku przyjął święcenia kapłańskie. Po wyświęceniu został wikariuszem w Szubinie (1859-1865). Potem krótko był administratorem parafii weneckiej (1865-1866), by następnie trafić do Żernik. Z tamtejszą parafią związany był przez prawie 30 lat, najpierw w roli administratora, a później proboszcza. Z dużym poświęceniem wypełniał swoje powołanie duszpasterskie, ale też angażował się w życie lokalnej społeczności, umacniając jej postawy narodowo-patriotyczne. Po przybyciu do Żernik zaczął prowadzić kronikę, która stanowi cenne źródło wiedzy historycznej. Pozostaje ona nadal w posiadaniu miejscowej parafii, zaś jej autor zapisał się w pamięci potomnych jako żernicki kronikarz XIX wieku. Oprócz kierowania parafią żernicką ks. Echaust przez wiele lat pełnił funkcję dziekana rogowskiego. W 1892 roku współtworzył Towarzystwo św. Wojciecha w Żernikach. W czerwcu 1894 roku był członkiem komitetu organizacyjnego II Walnego Wiecu Polsko-Katolickiego na zabór pruski, który miał miejsce w Poznaniu. W 1898 roku, mając już 64 lata, przejął parafię Ryszewko. W 1901 roku został obdarzony godnością kanonika kolegiaty kruszwickiej. Zmarł 2 czerwca 1919 roku.
Więcej >>> ks. Bronisław Echaust
