Znaleziono łódź z X wieku
Z dna Jeziora Lednickiego wydobyto w poniedziałek pochodzącą z X wieku łódź jednopienną. Niewykluczone, że wykonał ją rzemieślnik związany z dworem Mieszka I. Po wykonaniu niezbędnych prac konserwatorskich obiekt znajdzie się w ekspozycji stałej Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Wydobyta z jeziora tzw. dłubanka ma ok. 10 m długości. Wykonana została z jednego pnia drewna lipowego. Upływ czasu, nietrwałość materiału, działające na nią przez ten czas środowisko wodne i upadające na łódź belki dawnego mostu Poznańskiego, spowodowały liczne pęknięcia. Z tego względu obiekt został wydobyty w kilku elementach. „Zeszliśmy na głębokość 9,5 m, w odległości mniej więcej 75 m od linii brzegowej w środkowej partii jeziora Lednickiego. Dłubanka leżała jakby w całości, obłożona mułem, opadami dennymi, ewidentnie między reliktami mostu” – powiedział PAP archeolog z UMK w Toruniu dr Krzysztof Radka, który kierował grupą nurków wydobywających obiekt.
Akcja wydobycia łodzi rozpoczęła się na początku października. Ze względu jednak na stan obiektu był to niezwykle skomplikowany i długotrwały proces. „Ten obiekt jest dla nas szczególnie cenny, ponieważ tego typu obiektów jest naprawdę bardzo mało, a dodatkowo ta łódź związana jest ze specyficznym miejscem – Lednica to przecież jedno z trzech najważniejszych centrów ówczesnego Państwa Polskiego – obok Gniezna i Poznania” – powiedział dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro. „Po odkopaniu kawałka dłubanki przenosiliśmy ten fragment delikatnie na takie specjalnie przygotowane korytko z blachy. Następnie korytko wyciągaliśmy na głębokość ok. 2 m i tak płynęliśmy do brzegu. Obiekt nie został wtedy także całkowicie wyciągnięty z wody, tylko ułożony w całości na głębokości tych właśnie 2-2,5 m” – wyjaśnił archeolog.
źródło PAP
Obiekt w poniedziałek został przewieziony do Torunia. Po wykonaniu niezbędnych prac konserwatorskich łódź będzie eksponatem wystawy stałej w Muzeum Historii Polski (MHP) w Warszawie, jako wieloletni depozyt przekazany przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Dyrektor MHP Robert Kostro podkreślił w rozmowie z PAP, że odnaleziona na dnie jeziora Lednickiego łódź jest niezwykle ważnym znaleziskiem. „Ten obiekt jest dla nas szczególnie cenny, ponieważ tego typu obiektów jest naprawdę bardzo mało, a dodatkowo ta łódź związana jest ze specyficznym miejscem – Lednica to przecież jedno z trzech najważniejszych centrów ówczesnego Państwa Polskiego – obok Gniezna i Poznania” – powiedział Kostro. „Żartujemy trochę, że być może tą łodzią Mieszko z Dobrawą popłynęli na wyspę na jeziorze Lednickim aby przyjąć chrzest. Oczywiście takiej wiedzy niestety nie mamy” – dodał. Kostro podkreślił, że łódź w zbiorach muzeum będzie miała także swój symboliczny charakter. Przypomniał, że Lednica jest uważana przez historyków za prawdopodobne miejsce chrztu Polski w 966 roku. „Obiekty znalezione na Lednicy to jedne z pierwszych świadectw funkcjonowania Państwa Polskiego, każdy przedmiot odnaleziony w tym miejscu musiał służyć w obsłudze tego głównego centrum państwa Mieszka I. Ta dłubanka ma także swoje metaforyczne odniesienie – to łódź związana przecież bardzo mocno z symboliką chrześcijańską, która stoi u podstaw naszego państwa” – podkreślił Kostro.
Wyspa Ostrów Lednicki – zdaniem wielu historyków – to miejsce chrztu Mieszka I. Stąd pochodzi jedna z największych kolekcji zabytków z początków chrześcijaństwa, z najstarszym w Polsce relikwiarzem – fragmentem krzyża Chrystusa. Niewykluczone, że relikwiarz jest pamiątką z czasu chrztu Mieszka I. Kierownik Wczesnopiastowskiej Rezydencji na Ostrowie Lednickim, oddziału Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy dr Janusz Górecki, powiedział że tego typu łodzie, wykonywane z jednego pnia drewna, wykorzystywane były powszechnie już od VI wieku i umożliwiały ówczesnym Słowianom pokonywanie odległości nawet setek kilometrów. „Istniały dwa typy łodzi – bojowe, jak w przypadku najazdów Słowian, bądź łodzie typu gospodarczego. W przypadku łodzi bojowych, były one egzemplarzami dużymi od 7 do 10, blisko 11 m i takie łodzie są znane m.in. z jeziora Lednickiego. Rozmiary tych dłubanek świadczyły też o tym, że mieściło się tam spokojnie 10 wojowników w pełnym uzbrojeniu i naprawdę te obiekty robią ogromne wrażenie” – powiedział Górecki. Pierwszą łódź odnaleziono na dnie jeziora w 1959 roku. Była to łódź bojowa wykonana z dębiny o długości prawie 10,5 m.
A. Jowsa (PAP)
Fot. W. Paduch/Muzeum Historii Polski
